Fabryka Sztuki w Łodzi, w partnerstwie z Teatrem CHOREA, w 2023 roku, kontynuowała realizację projektu społeczno-edukacyjno-artystycznego "Przestrzenie Sztuki" - w ramach ogólnopolskiego programu, rozwijanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, pod skrzydłami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt dofinansowany jest również ze środków Urzędu Miasta Łodzi.
* O OGÓLNOPOLSKIM PROJEKCIE
Przestrzenie Sztuki to rozwijany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, pod auspicjami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, program powołania ogólnopolskich, interdyscyplinarnych centrów kultury, prowadzonych we współpracy ministerstwa, samorządów, organizacji pozarządowych, uczelni artystycznych oraz sektora prywatnego i opierających się na istniejących instytucjach kultury. Program stawia na pierwszym miejscu umożliwienie pracy artystom pozbawionym na co dzień „stałego adresu”. Przestrzenie Sztuki to także szeroka oferta edukacyjna angażująca lokalne społeczności oraz poszerzanie oferty kulturalnej i dostępu do niej.
Realizowane w ramach Przestrzeni Sztuki działania opierają się na czterech filarach – artystycznym, edukacyjnym, społecznym i prozdrowotnym. Głównym zadaniem operatorów jest umożliwienie lokalnym środowiskom prezentacji działań, rozwijanie oferty edukacyjnej i animacyjnej oraz poszerzanie kompetencji publiczności.
W 2023 roku projekt w dziedzinie teatru realizowany był przez 5 ośrodków: Teatr Lubuski w Zielonej Górze, Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Centrum Kultury w Lublinie, Fabrykę Sztuki w Łodzi. W perspektywie długofalowej, działania w ramach Przestrzeni Sztuki swoim zasięgiem mają objąć cały kraj.
W „ścieżce” teatralnej wydarzenia w ramach pilotażu Przestrzeni Sztuki zgromadziły ponad 230 tysięcy odbiorców (zaangażowało się w nie ok. 400 artystów i 170 współpracowników), a ich realizację poprzedziły próby diagnozy i określenia wspólnych dla ośrodków tematów oraz płaszczyzn współpracy między nimi. W toku spotkań ustalono, że jedną z nich będzie idea teatru wędrującego - rozwijanie wymiany i wzmacnianie mobilności wśród partnerów programu. Kolejną stanowiło zakorzenienie w „lokalności” i pogłębianie partnerstwa z działającymi w regionie środowiskami teatralnymi, wzajemne uzupełnianie oferty repertuarowej dostępnej w poszczególnych ośrodkach oraz - co szczególnie ważne - aktywizacja i poszerzanie możliwości działania artystów niezależnych, w ramach istniejących instytucji kultury, a także intensywne działania edukacyjne z grupami wykluczonych, np. osobami z domów opieki i młodzieżą z ośrodków wychowawczych.
* O PROGRAMIE FABRYKI SZTUKI I TEATRU CHOREA
Program Przestrzenie Sztuki - Teatr, realizowany przez Fabrykę Sztuki w Łodzi w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Teatralnym CHOREA, w 2023 roku został podzielony na trzy moduły:
1. SZKLARNIA – INKUBATOR TEATRALNY – konkurs dla twórców i teatrów niezależnych regionu łódzkiego, zainteresowanych wsparciem w tworzeniu autorskich projektów
2. FABRYKA LOKALNIE – działania społeczno-edukacyjno-artystyczne na terenie Łodzi
3. WŁĄCZ SIĘ! – sieciowanie teatrów niezależnych regionu łódzkiego
Kontynuowaliśmy część inicjatyw i współpracy rozpoczętych przy poprzednich edycjach projektu Przestrzenie Sztuki – Teatr (2021, 2022) oraz wprowadziliśmy do tegorocznego programu nowe działania edukacyjno-społeczne oraz artystyczne o charakterze edukacyjno-profesjonalizującym. Zauważyliśmy, że niektóre z dopiero rozpoczętych działań, powinny być kontynuowany przez najbliższe miesiące, a w przypadku poszczególnych projektów, nawet przez najbliższe lata.
1. SZKLARNIA – INKUBATOR TEATRALNY
Konkurs adresowany do niezależnych twórców i grup teatru niezależnego z Łodzi i regionu łódzkiego, zainteresowanych wsparciem w tworzeniu autorskiego projektu teatralnego – spektaklu/performensu. Wspieramy możliwie różnorodne projekty, zgłoszone przez osoby z różnych środowisk i z różnym doświadczeniem teatralnym. Zależy nam na wsparciu osób, dla których program „Szklarni” mógłby otworzyć nowe drogi twórcze. W trzeciej edycji Konkursu wzięło udział szesnaście niezależnych artystów/artystek oraz grup teatralnych z Łodzi i z regionu łódzkiego.
W 2023 roku Komisja Konkursowa wybrała trzy projekty do realizacji rezydencji teatralnych:
1. Maciej Walter, projekt „Maddie” (premiera: 08.12.2023)
2. Kolektyw San Junipero (Marynia Janus, Dariusz Zakrzewski), projekt „Ptaki” (premiera: 12.12.2023)
3. Kolektyw NoHardFeelings (Maciej Białoruski, Aleksandra Skraba, Elżbieta Zajko), projekt „Grzybki” (premiera: 13.12.2023)
W ramach Konkursu rezydenci otrzymali następujące pakiety wsparcia:
- nagrodę w wysokości 15 000 zł
- wsparcie merytoryczno-produkcyjne i opiekę kuratorską
- udostępnienie przestrzeni na próby na terenie Fabryki Sztuki
- prezentacje projektu w Fabryce Sztuki
- pakiet warsztatów i konsultacji artystycznych oraz szkoleń z zakresu organizacji wydarzeń
- pakiet materiałów do dalszej eksploatacji projektu
2. FABRYKA LOKALNIE
Fabryka Lokalnie, to segment działań społeczno-edukacyjnych i artystycznych, adresowanych do osób ze wszystkich grup wiekowych. W ramach programu odbyły się liczne wydarzenia plenerowe, warsztaty, premiery i pokazy spektakli oraz liczne działania z partnerami.
- Wydarzenia plenerowe:
- Dzień Dziecka na Abramce (01.06.2023)
- Urodziny Łodzi w Fabryce Sztuki (29.07.2023)
- Mikołajki w Fabryce Sztuki (05.12.2023)
- Letnie Warsztaty na Abramce (17.07.2023 - 11.08.2023)
Wydarzenia plenerowe miały na celu aktywizację i edukację mieszkańców Łodzi, szczególnie tych zamieszkujących pobliskie tereny Fabryki Sztuki. Od maja do grudnia 2023 zorganizowaliśmy trzy wydarzenie plenerowe: Dzień Dziecka na Abramce, Urodziny Łodzi w Fabryce Sztuki oraz Mikołajki w Fabryce Sztuki. W programie plenerów znalazły się następujące wydarzenia edukacyjne: warsztaty ekologiczne i recyklingowe, warsztaty sportowe i sprawnościowe, warsztaty relaksacyjne, warsztaty plastyczne, warsztaty kulinarne, warsztaty wyszywania, warsztaty konstruktorskie, warsztaty sensoryczne. Nie zabrakło również stoisk z watą cukrową, kawą, lodami, a w okresie zimowym stoisk z ciepłymi zupami, przekąskami oraz prezentami. Podczas wydarzeń przeprowadzone zostały rozmowy z odbiorcami, które mają posłużyć do stworzenia diagnozy społecznej oraz dostosowania kolejnych wydarzeń do potrzeb mieszkańców.
Dodatkowo od lipca do sierpnia 2023 roku, oprócz okazjonalnych wydarzeń plenerowych, zorganizowaliśmy również cykl międzypokoleniowych letnich warsztatów plenerowych na Abramce, we współpracy z zespołem Twórczych Warsztatów w Fabryce Sztuki. To kolejne lato, kiedy zapraszamy dzieci, młodzież i dorosłych do Parku im. Abramowskiego, na serię multidyscyplinarnych wakacyjnych warsztatów. Nauczyliśmy się współpracy i kreatywnego spędzania wolnego czasu. Wypędziliśmy razem wakacyjną nudę z łódzkich podwórek. Zajęcia prowadzone były przez artystów i edukatorów związanych z Teatrem CHOREA. W programie znalazły się między innymi warsztaty „Wiatr w żagle”, prowadzone przez Dagmarę Appel oraz sensoryczny plac zabaw "Hulaj Dusza", przygotowany przez Karolinę Radzikowską.
- Działania z partnerami:
- Warsztaty teatralne dla uczniów:
* w Szkole Podstawowej nr 10 im. Władysława Broniewskiego w Łodzi (czerwiec-grudzień 2023)
* w Szkole Podstawowej nr 29 im. Jana Kochanowskiego w Łodzi (maj-czerwiec 2023)
Od maja 2023 roku, pedagodzy teatralni Teatru CHOREA i Fabryki Sztuki przeprowadzili cykl zajęć teatralnych w Szkole Podstawowej nr 10 im. Władysława Broniewskiego w Łodzi oraz w Szkole Podstawowej nr 29 im. Jana Kochanowskiego w Łodzi. Warsztaty miały na celu wyzwolenie twórczego potencjału drzemiącego w każdym dziecku, zapoznanie z kreatywną pracą grupową i wybranymi aspektami treningu Teatru CHOREA. Praca bazowała przede wszystkim na kreatywności dzieci, która jest punktem wyjścia do „tworzenia teatru”. Ponadto ważnym aspektem było rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie i wzajemnego szacunku.
* W czerwcu zrealizowaliśmy premierę spektaklu uczniów II klasy ze Szkoły Podstawowej nr 10 - „Teatralny plac zabaw” (06.06.2023).
- Iga Załęczna - "SPEKTRUM TEATRU" - edukacja artystyczna i włączająca (maj-grudzień 2023)
Program SPEKTRUM TEATRU, zgodnie z założeniami stał się miejscem twórczej kreacji i realizacji zadań z zakresu przestrzeni edukacji artystycznej osób dorosłych, w którym szczególną uwagę poświęcono włączeniu osób neuroróżnorodnych w profesjonalny cykl warsztatów. Program otworzył i pogłębił obszar dostępności działań artystycznych, włączając perspektywę i potencjał osób atypowych. Powstała przestrzeń aktywności twórczej i zawodowej o możliwie inkluzywnym charakterze. Tym samym poszerzone zostały szanse edukacyjne i rozwojowe osób neuroróżnorodnych, które miały możliwość podniesienia kwalifikacji artystycznych. Poprzez tworzenie odpowiednich warunków pracy, wzmocnione zostały indywidualne, twórcze potencjały uczestników, a także istotnie oraz realnie poszerzone zostały możliwości szerokiego włączania w życie społeczne osób z różnymi potrzebami. SPEKTRUM TEATRU to kolejny, konsekwentny krok w realizacji systemowego, wielowymiarowego podejścia do edukacji artystycznej, który nastawiony jest na dostosowanie warunków i organizację kształcenia do potrzeb i możliwości każdego uczestnika jako pełnoprawnego uczestnika procesu kształcenia. Finałem projektu było stworzenie z grupą uczestników spektaklu/działania performatywnego jako swoistej teatralnej/artystycznej manifestacji faktu, iż to jak odmiennie postrzegamy, odczuwamy, działamy, myślimy jest wyrazem naturalnego zróżnicowania naszych umysłów, nie zaś przejawem chorób czy zaburzeń.
SPEKTRU TEATRU z powodzeniem kontynuuje i rozwija ideę zapoczątkowaną w projekcie TEATR W DZIŁANIU (2022), którego celem jest prowadzenie swoistego laboratorium praktyk teatralnych/artystycznych, które staje się polem zdobywania umiejętności inicjowania i rozwijania akcji/działań twórczych w kontekście bezpiecznej pracy z różnorodną grupą uczestników (dzieci, dorośli, młodzież, grupy/osoby narażone na wykluczenie). Proponowane techniki teatralne, praca z ciałem, głosem, przestrzenią i dźwiękiem służyły powoływaniu i badaniu autorskiego, autonomicznego języka ekspresji każdego uczestnika. W procesie twórczej zabawy, przy wykorzystaniu technik improwizacji (teatralnej, słownej, ruchowej), dramy, pracy choreograficznej, pracowaliśmy nad odkrywaniem i tworzeniem swoistego alfabetu, teatralnego języka, zarówno indywidualnego jak i stanowiącego bogactwo możliwości ekspresji grupy.
* „Powarsztatowy finisaż, czyli historie o plątaniu, pleceniu i nawijaniu” (03.12.2023) był swoistym domknięciem pracy, w którym we wspólnym doświadczeniu z publicznością rozpoznawane były bogactwo i piękno wspólnie tworzonej przestrzeni różnorodności i wrażliwości. Wielomiesięczny proces pracy stałej grupy zaangażowanej w odkrywanie swoich twórczych potencjałów, zorientowany był na badanie możliwości praktycznego użycia technik performatywnych, w kontekście zwiększania kompetencji zawodowych w pracy z grupą oraz własnego artystycznego i osobistego rozwoju. Był to czas swobodnego eksperymentowania, wzbudzania twórczej wolności, a także tworzenia przyjmującej i bezpiecznej przestrzeni dla ujawniania się, czy konstytuowania języka ekspresji każdego uczestnika. Po działaniu odbyła się rozmowa i podsumowanie programu w formie dyskusji wokół problematyki edukacji włączającej, tworzenia rozwiązań systemowych, umożliwiających artystyczny rozwój oraz wykorzystanie twórczego potencjału osób neuroatypowych. Zaproszeni goście, eksperci i uczestnicy podjęli się próby refleksji, definiowania i poszerzania pola przestrzeni edukacji artystycznej a także wyznaczania perspektyw rozwoju.
- Stowarzyszenie Sztuka Nowa - „Jesteśmy wspaniali” - premiera spektaklu w reżyserii Dawida Żakowskiego (19.10.2023)
Spektakl „Jesteśmy wspaniali” powstał w oparciu o eksperymentalną metodę twórczą pracy z młodzieżą i pracy z młodymi twórcami, wypracowaną przez Dawida Żakowskiego - performera, reżysera i pedagoga teatralnego, dla którego nie ma rozdziału pomiędzy procesem artystycznym i procesem edukacyjnym, gdzie proces edukacyjny jest twórczy, a proces artystyczny podparty rzetelnymi badaniami i poszukiwaniami odpowiednich narzędzi oraz środków wyrazu, do mierzenia się z podjętym zagadnieniem społecznym, dla którego praca performatywna wiąże się z pracą kolektywną i poszanowaniem zasad równości w procesie twórczym całego zespołu. Głównym tematem w spektaklu „Jesteśmy wspaniali” jest wykluczenie - społeczne, ekonomiczne, rasowe, ze względu na wiek, kolor skóry, pochodzenie, status społeczny, niepełnosprawność, płeć, orientacje seksualną młodych ludzi mieszkających w Polsce, zarówno tych, którzy się tu urodzili, jaki i tych którzy tu przybyli. Punktem wyjścia do pracy nad spektaklem była powieść „Wspaniali jesteśmy tylko przez chwilę” Oceana Vuonga - wietnamsko-amerykańskiego poety i pisarza.
- Teatr Papahema - „Fredro. Bardzo mi miło - premiera spektaklu pod opieką artystyczną Magdaleny Drab (16.11.2023)
Twórcy związani z Fundacją Teatr PAPAHEMA, powoławszy do życia twórczy kolektyw artystyczny, stworzyli spektakl „Fredro. Bardzo mi miło” inspirowany twórczością i biografią hrabiego Aleksandra Fredry. Realizacja wydarzenia wpisała się w obchody Roku Fredrowskiego. Powstał spektakl wykorzystujący różnorodne techniki teatralne, łączący teatr klasyczny z dynamiczną choreografią, atrakcyjną wizualnie warstwą video i ciekawą plastyką. Kanwą dla powstania przedstawienia był scenariusz spektaklu autorstwa Magdaleny Drab, który poddał dzieła Fredry (m.in. sztuki teatralne: „Ciotunię”, „Gwałtu, co się dzieje!” i „Wychowankę” oraz fragmenty prozy: „Dziennik wygnańca”) współczesnej analizie, czyniąc z nich punkt wyjścia do dyskusji o ważnych społecznie zagadnieniach (m.in. feminizmie, wykluczeniu, przemocy i hejcie). Dzięki swojej otwartej formie spektakl stał się przestrzenią do dyskusji z widzami. W powstanie spektaklu zaangażowani byli: Magdalena Drab (autorka scenariusza i opiekunka artystyczna projektu), Jan Sarata (choreograf), Lena Michajłów (kompozytorka), Artur Mazur (kostiumograf), Michał Poniedzielski (autor projekcji video), Maciej Iwańczyk (reżyser światła), Kacper Trzmiel (fotograf i grafk), Jeremi Astaszow (fotograf), Aneta Wawrzoła i Grzegorz Habryn (autorzy trailera) oraz Paulina Moś, Helena Radzikowska, Paweł Rutkowski i Mateusz Trzmiel (aktorzy Teatru PAPAHEMA), Patrycja Durska, Karol Polak (aktorzy Teatru Ludowego w Krakowie). Przedstawienie powstało w koprodukcji z krakowskim Teatrem Ludowym (Teatralny Instytut Młodych), dzięki dofinansowaniu z budżetu Województwa Małopolskiego. Partnerem spektaklu jest Fundacja Lotto im. Haliny Konopackiej. Powstaniu spektaklu towarzyszyła realizacja programu edukacyjnego, związanego z wydaniem folderu z materiałami edukacyjnymi, złożonego z 2 scenariuszy lekcji przygotowanych przed nauczycielki języka polskiego, kierowanych do uczniów i nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych.
- Rafał Kołacki - „Fabryka dźwięków dziwnych” - sztuka i edukacja dla dzieci, młodzieży i dorosłych (wrzesień-październik 2023)
„Fabryka dźwięków dziwnych” poświęcona była sztuce i edukacji artystycznej. Był to projekt koncentrujący się na propagowaniu sztuki dźwięku, głównie poprzez edukację kulturalną dzieci i młodzieży oraz dorosłych. Uważamy, że w zdominowanej przez sferę wizualną kulturze, często zapominamy o równie istotnym elemencie naszej percepcji postrzegania świata - przestrzeni audio. Uczestnicy „Fabryki dźwięków dziwnych”, poprzez warsztaty mające na celu obcowanie z szeroko pojętym światem dźwięków, zapoznali się właśnie z tego typu dziedziną sztuki. Do projektu, przez kuratora Rafała Kołackiego, została zaproszona grupa artystów/edukatorów, wywodzących się z rożnych dziedzin sztuki (muzyki, teatru, sztuk wizualnych). Wszystkie wydarzenia skupione były wokół głównego tematu, czyli szeroko pojętego dialogu między przestrzenią Łodzi a artystą/edukatorem i uczestnikami warsztatów. Chcieliśmy, aby uczestnicy projektu poprzez te nowe i z całą pewnością prekursorskie zjawiska obcowania z dźwiękiem, poprzez udział w warsztatach, zostali dobrowolnie wciągnięci w akt twórczy. Pod kątem merytorycznym pojedyncze wydarzenia koncentrowały się wokół następujących problemów: analiza i praca z soundscape, otoczeniem dźwiękowym kosmosu, doświadczenie przestrzenne jako istotny element muzycznej percepcji, ekologią akustyczną (dychotomia pojęć hi-fi i low-fi), zagadnienia field recordingu (Mirt, Arszyn), pojęciem audio artu, pojęciem sound artu (tworzenie przestrzennych instalacji dźwiękowych przy użyciu źródeł akustycznych i elektroakustycznych), antropologię dźwiękową wykorzystywaną jako nowa forma badań.
- Dziecięce Grupy Teatralne CHOREI (maj-grudzień 2023)
Zajęcia dla trzech Dziecięcych Grup Teatralnych CHOREI - Najmłodszej, Starszej i Najstarszej - miały na celu wyzwolenie twórczego potencjału, drzemiącego w każdym młodym człowieku, zapoznanie z kreatywną pracą grupową i wybranymi aspektami treningu Teatru CHOREA, integrację, oswojenie z własnym ciałem, pracą partnerską i zespołową. Praca bazowała przede wszystkim na kreatywności dzieci, która była punktem wyjścia do tworzenia teatru. Ważnym aspektem tej pracy było rozwijanie umiejętności współdziałania i budowania wzajemnego szacunku. Zajęcia teatralne dla dzieci obejmowały pracę z ciałem, warsztaty muzyczne, scenograficzno-plastyczne, przede wszystkim jednak pracę z wyobraźnią dzieci.
Dziecięce Grupy Teatralne CHOREI od kilku lat tworzą spontaniczny i mocno improwizowany teatr dziecięcy, według własnych pomysłów. Zajęcia teatralne odbywają się regularnie, pod przewodnictwem Joanny Filarskiej oraz zaproszonych gości. Wprowadzamy dużo wspólnej zabawy i trochę scenicznej dyscypliny, a także pracę nad integracją grupy i energią zespołową. Ideą tych spotkań jest to, by dać dzieciom możliwość twórczej ekspresji, przy jak najmniejszej ingerencji dorosłych.
* Najstarsza Dziecięca Grupa Teatralna CHOREA zaprezentowała premierę spektaklu „Zjem Twój dżem” w reżyserii Janusza Adama Biedrzyckiego. (18.11.2023)
* Najmłodsza Dziecięca Grupa Teatralna pokazała efekty swojej pracy nad nowym spektaklem „Sceny z życia plam” w reżyserii Joanny Filarskiej i Wiktora Moraczewskiego. (01.12.2023)
* Starsza Dziecięca Grupa Teatralna CHOREA zaprezentowała premierę spektaklu „Zwierzęta-maszyny” w reżyserii Michała Jóźwika. (10.12.2023)
- #przepraszamy, że w czwartek – kameralne koncerty muzyki niezależnej (maj-grudzień 2023)
Kameralne koncerty polskiej muzyki niezależnej. Zaproszeni twórcy reprezentują szeroko rozumianą kulturę alternatywną, niszową, poruszają się w takich estetykach jak jazz, yass, muzyka improwizowana, eksperymentalna muzyka elektroniczna, ambient.
W 2023 roku na scenie Fabryki Sztuki wystąpili:
- INTO THE ROOTS TRIO (Damasiewicz, Kozera, Szpura / 11.05.2023)
- KOSMOS (Szmigiero, Tylman, Ostalski, Guźniczak, Kuta / 01.06.2023)
- MAREK POSPIESZALSKI SOLO (09.11.2023)
- PLANETY (Julia Wojtaszek, Kamil Kaczmarek, Marcin Jagiełło, Mateusz Klinger, Patryk Sowała / 12.11.2023)
- HORNTET (Robert Wypasek, Szymon Ziółkowski, Bartłomiej Leśniak, Mikołaj Sikora, Piotr Przewoźniak / 23.11.2023)
- WOJTEK STANISZ QUARTET (Wojciech Stanisz, Piotr Wieczorek, Marcin Jagiełło, Jan Szkudlarek / 07.12.2023)
- QUBA JANICKI (14.12.2023)
- Festiwal FAB_IN 4: KOLEKTYW/KOBIETA/KAKOFONIA (13-14.10.2023)
FAB_IN, to festiwal sztuki dźwięku. Artyści, których zapraszamy, są uznanymi specjalistami, którzy tworzą muzykę opierając się o field recording. Każdy z nich ma odmienne doświadczenia artystyczne i sięga innych korzeni. Obok muzyków wywodzących się z akademickiej sztuki audiowizualnej, wystąpili znawcy subkulturowych nurtów muzyki industrialnej oraz elektronicznej. Nie zabrakło też samouków, których innowacyjność zaskoczyła i zachwyciła. Tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem 3xK – kolektyw, kobieta i kakofonia są według nas nieodłącznie związane z naszą współczesną rzeczywistością.
Kolektyw, bo chcieliśmy podkreślić znaczenie wspólnoty, współpracy i wspólnego celu. Wierzymy, że grupa jednostek łączących swoje siły, osiąga większe rezultaty. To kolektyw tworzy tę ważną przestrzeń dla wzajemnego wsparcia, empatii i akceptacji. Wspólnota kolektywu ma siłę, by wywołać większe zmiany, wpływać na społeczeństwo i przyczyniać się do kreatywnego rozwoju jednostek.
Kobieta, bo odgrywa kluczową rolę nie tylko w tworzeniu kolektywu, ale także w jego utrzymaniu. Jej siła tkwi w zdolności do współdziałania, współodczuwania, zrozumienia i dążenia do równowagi. To kobieta łagodzi napięcia i rozwiązuje konflikty, a jej intuicja i empatia pomagają budować więzi społeczne. Dla kolektywu jest także inspiracją, katalizatorem skupiającym uwagę na wspólnych celach i wartościach.
Kakofonia, bo różnice, konflikty i brak harmonii są wszędzie. Hałas, chaos i dezintegracja dźwięków, które kakofonia w sobie nosi, to symbole różnic i niezgodności występujących w kolektywie. Wszędzie tam, gdzie obecne są różnorodność i indywidualne perspektywy, pojawia się właśnie ona. Jest wyznaniem, które wymaga poszukiwania równowagi i wzajemnego zrozumienia aż do przekształcenia kakofonii w piękno harmonii. Kakofonia dotyka także kobiet, bo świat od zawsze rządzi się nierównością i stereotypami.
Ta kakofonia ograniczeń może jednak przekształcić się w siłę.
FAB_IN 4 to wezwanie do wzajemnego zrozumienia i szacunku dla różnic. Chcieliśmy poddać się procesowi tworzenia i utrzymywania harmonii zarówno w społecznościach, jak i w jednostkach. Oddaliśmy to dźwiękami.
W programie Festiwalu FAB_IN 4 wystąpili:
- BARTŁOMIEJ TALAGA, Instalacja audio-reaktywna: Stu_dni dno z cyklu Tremor (13.10.2023)
- MIRT/TER (13.10.2023)
- Karolina Preuschl (13.10.2023)
- Bu.d.d.A. (Chris Sigdell) I Sascha Stadlmeier (13.10.2023)
- B°TONG (14.10.2023)
- Kolektyw Pełnia (14.10.2023)
- wydarzenie towarzyszące: PRZESTRZEŃ, ul. Piotrkowska 217, CIENIE AFTER, DARKER DISCO, Solowinski (Warszawa), Messing (Wrocław), Adi (Hamburg/3city), Miernik (Łódź) (14.10.2023)
- Centrum Kultury w Lublinie - „Pogłosy” - premiera spektaklu w reżyserii Konrada Dworakowskiego (premiera lubelska: 08.12.2023, premiera łódzka: 14.12.2023)
W grudniu 2022 roku w ramach projektu Przestrzenie Sztuki Teatr odbył się otwarty pokaz work in progress "Pogłosy" w reżyserii Konrada Dworakowskiego, który był próbą scenicznej realizacji sztuki Wita Szostaka, pod tym samym tytułem. W 2023 roku kontynuowaliśmy dwuletnie partnerstwo z Centrum Kultury w Lublinie, które jest operatorem Przestrzeni Sztuki Lublin – Teatr. Efektem tej współpracy była premiera spektaklu „Pogłosy” w reżyserii Konrada Dworakowskiego w grudniu 2023 roku.
Dramat Wita Szostaka przypomina poemat rozpisany na bohaterów, którymi są słowa. Wit Szostak nie sugeruje żadnych scenicznych rozwiązań, powierzając wszelkie decyzje sceniczne realizatorom. Niezwykłość tego tekstu po woduje, że można zrealizować go zarówno jako wieloobsadowe wydarzenie, jak i kameralny spektakl, nie ingerując w strukturę dramatyczną i poetycką tekstu. Spektakl Dworakowskiego jest próbą uchwycenia metaforyki tekstu Szostaka. Opowieść toczy się wokół takich pojęć jak utrata, pożegnanie, pamięć i prawda, a każde z nich tworzy bardzo osobisty punkt widzenia, niepowtarzalną optykę. Odbiciem tego w inscenizacji jest forma spektaklu - rachityczna i tymczasowa, tracąca i zyskująca kształt, rozpadająca się i konstruująca na nowo, będąca metaforą pamięci ugniatanej i formowanej w zależności od kontekstu.
3. WŁĄCZ SIĘ!
Moduł „Włącz się!” miał za zadanie sieciowanie artystów teatru niezależnego w regionie łódzkim, ich edukację oraz wzmacnianie, poprzez proponowane warsztaty i wspólne inicjatywy. Nieprzerwanie uzupełnialiśmy bazę kontaktów artystów niezależnych w regionie oraz tworzyliśmy grupę, która usprawnia wymianę informacji między artystami. „Włącz się!” starało się odpowiadać na potrzeby środowiska artystów teatru niezależnego, dając platformę do ich sieciowania. Miało za zadanie podtrzymywać i wdrażać nowe inicjatywy i działania, na rzecz rozwoju środowiska teatrów niezależnych. Czuwanie nad przepływem informacji o wydarzeniach w regionie, organizowanie tematycznych paneli dyskusyjnych oraz oferowanie merytorycznych warsztatów dla grup teatralnych, z zakresu praktyki oraz organizacji.
- Spotkanie „Włącz się!” – Ekologie kultury III. Kostiumy i scenografia (07.12.2023)
3. edycja rozmów „Ekologie kultury” dotyczyła produkcji teatralnej, szczególnie w kontekście scenografii i kostiumów. Do udziału w spotkaniu zaprosiliśmy specjalistki_ów różnych specjalności i z różnych przestrzeni instytucjonalnych: Mateusza Atmana, (scenografia), Marynię Janus (teatr lalkowy), Adę Rybkę (projektantka) i Agnieszkę Borutę (przewodniczkę kąpieli leśnych), którzy w swoich działaniach wykorzystują m.in. upcykling, recykling i metodę zero waste. Na przykładzie ich działalności chcieliśmy wspólnie zastanowić się nad tym, jak rozwiązać problem nadprodukcji elementów scenograficznych.
- Prezentacja spektaklu „on your side” w reżyserii Emilii Biskupik i Sary Kozłowskiej oraz warsztaty dla zorganizowanej grupy dzieci i młodzieży (27.09.2023)
„on your side” to taneczna refleksja nad międzyludzką relacją, na którą zapraszają dwie młode choreografki i tancerki. Tworząc sceniczny duet oparty na języku tańca współczesnego, zapraszają widza do czujnej obserwacji i współtworzenia własnych odniesień. Spektakl powstał w ramach programu Przestrzenie Sztuki Łódź – Taniec 2022.
- Cykl warsztatów dla polsko-niemieckiej grupy młodzieżowej z VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi oraz Immanuel Kant Gymnasium w Lachendorfie, prowadzonej przez Zofię Delest (wrzesień-grudzień 2023)
Działania warsztatowe opierały się na metodach Teatru CHOREA, które bazują na równoczesnym wykorzystywaniu ciała, ruchu i głosu. Były to przede wszystkim metody wspomagające skupienie - ćwiczenia na uruchomienie zmysłów i pogłębienie zaufania, uważności na drugą osobę (ćwiczenia z zamkniętymi oczami, prowadzenie dźwiękiem, podmuchem, dotykiem, ćwiczenia na uważne słuchanie); ruchowe ćwiczenia partnerskie i grupowe z elementami akrobatyki (oddawanie ciężaru, balans i równowaga, podnoszenie partnera); praca w parach i w grupach - kreacja i analiza tekstów, dyskusje/debaty, mające na celu wymianę opinii, komentarzy i rozwiązań omawianego problemu; tworzenie wspólnej, grupowej przestrzeni na bazie partnerstwa. Warsztaty były prowadzone przez Janusza Adama Biedrzyckiego, Małgorzatę Lipczyńską, Wiktora Moraczewskiego oraz Zofię Delest, która wykorzystywała swoje metody pracy teatralnej.
- Prezentacja spektaklu „Morze ∞ możliwości” Fundacji Gra/nice w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywy 2023 (20.08.2023)
„Morze ∞ możliwości” jest inspirującą impresją o odkrywaniu przez dziecko tkwiącego w nim wewnętrznego potencjału i siły kształtowania świata. To kameralny spektakl lalkowo-plastyczny, z realizowanymi na żywo projekcjami filmowymi. Wspólnie wyruszamy w magiczną podroż do świata, w którym przenikają się obrazy, dźwięki, pytania i skojarzenia. Spektakl inspirowany jest picturebookiem „Może” Kobi Yamady, przeznaczony dla widzów od 5 roku życia. Łagodna, ciepła i czuła inscenizacja ma umocnić w młodym widzu poczucie własnej wartości, pomóc odkryć tkwiącą w nim moc sprawczą, pobudzić do snucia marzeń i wizji, zachęcić do odkrywania nieznanego. Twórczynie i Twórcy przekonani o naturalnych predyspozycjach dziecka do spontanicznego przyjmowania filozoficznej postawy badawczej, polegającej przede wszystkim na nieustannym zapytywaniu, kwestionowaniu oczywistości i poszukiwaniu odpowiedzi, podkreślają rolę wyobraźni, fantazji i kreatywności, jako kluczowego wymiaru myślenia każdego człowieka.
Fundacja Gra/nice – to teatr działający w nurcie offowym, który formalnie powstał we wrześniu 2021 roku jako jeden z efektów pracy nad spektaklem „Bezimienny/Nieznany”. W jej skład wchodzą: Marzena Lesiak-Batko, Łukasz Batko, Żaneta Małkowska oraz Aleksandra Batko, którzy na co dzień funkcjonują w różnych dziedzinach sztuki (teatr formy, teatr tańca, akrobatyka, muzyka). Działania fundacji mają na celu zderzanie i łączenie tych światów. Granica to przede wszystkim miejsce spotkania, przestrzeń prowokująca do dyskusji, obszar przenikania się i zderzania różnych stylistyk, wpływania na siebie, wymiany myśli, poglądów, doświadczeń i emocji. Wszystko to, co uznajemy za najistotniejszą i nierozerwalną część teatru. Twórczość fundacji nastawiona jest na realizację spektakli, warsztatów oraz wydarzeń okołoteatralnych, dotykających tematów ważnych oraz silnie elektryzujących w świadomości społecznej dzieci, młodzieży i dorosłych.
- Premiera e-book „Ekologie kultury. Jak sztuka i instytucje kultury mogą włączyć się w działania proklimatyczne i proekologiczne” w ramach spotkania dyskusyjnego „Ekologie kultury II. Edukacja”, które odbyło się na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Retroperspektywy 2023 (26.08.2023)
E-book „Ekologie kultury. Jak sztuka i instytucje kultury mogą włączyć się w działania proklimatyczne i proekologiczne” powstał w wyniku zapisu rozmów, podczas panelu dyskusyjnego „Ekologie Kultury”, który odbył się 21 sierpnia 2022 w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywy 2022: POCZĄTEK NOWEGO ŚWIATA”. Z inicjatywy kuratora tego wydarzenia – Janusza Adama Biedrzyckiego – do panelu zaprosiliśmy specjalistów, praktyków i teoretyków z różnych środowisk naukowych i artystycznych, którzy działają na rzecz zmiany paradygmatu ekologicznego w instytucjach kultury: Joannę Tabakę, Dianę Lenonek, Małgorzatę Ćwikłę, Pawła Błęckiego, Wacława Sobaszka. Panel moderowała Zofia Smolarska, która jest odpowiedzialna za redakcję e-booka.
Podczas panelu poruszaliśmy tematy związane z badaniami i poszukiwaniami zaproszonych gościń i gości. Wyszliśmy z założenia, że rolą współczesnej kultury jest poszukiwanie nowych rozwiązań i inspirowanie do przeciwstawiania się mechanizmom gospodarki kapitalistycznej, która opiera się na nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych. Wierzymy, że osoby działające w obszarze kultury powinny aktywizować oraz inspirować swoje społeczności do dbałości o relacje między człowiekiem a naturą. Zaproszone uczestniczki i uczestnicy poruszali kwestie m.in. o partycypacyjnej roli ekologii w sztuce, na przykładach działalności edukacyjno-artystycznej Pawła Błęckiego. O sztuce i projektach w obszarze biosfery i bioartu, wyjścia poza antropocen z Dianą Lelonek. Małgorzata Ćwikła przedstawiła precyzyjne i interesujące badania dotyczące śladu węglowego wytwarzanego przez instytucje kultury. Wacław Sobaszek opowiadał o działalności teatru w kontekście ekologii kultury na Podlasiu, w środowisku ludzi działających w ramach kryzysu humanitarneg, a Joanna Tabaka o ekologicznych rozwiązaniach dla instytucji kultury. Podzieliliśmy się też naszymi doświadczeniami ekologicznymi, które zastosowaliśmy w wybranych projektach edukacyjno-artystycznych Teatru CHOREA. Chcemy kontynuować i rozwijać wątki poruszone w e-booku podczas kolejnych spotkań dyskusyjnych organizowanych podczas Festiwalu Retroperspektywy.
* Partnerzy projektu Przestrzenie Sztuki Łódź - Teatr 2023:
Stowarzyszenie Teatralne CHOREA (główny partner merytoryczny), Międzynarodowy Festiwal Teatralny Retroperspektywy, Szkoła Podstawowa nr 29 im. Jana Kochanowskiego, Szkoła Podstawowa nr 10 im. Władysława Broniewskiego, Najmłodsza Dziecięca Grupa Teatralna CHOREA, Starsza Dziecięca Grupa Teatralna CHOREA, Najstarsza Dziecięca Grupa Teatralna CHOREA, Iga Załęcza, Rafał Kołacki, zACHwyty, NieWinni, Hulaj Dusza, VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi, Immanuel Kant Gymnasium w Lachendorfie, #przepraszamy, że w czwartek, Festiwal FAB_IN, Stowarzyszenie Sztuka Nowa, Mazowiecki Instytut Kultury, Austriackie Forum Kultury, Prochelvetia, Radio Kapitał, Studenckie Radio „Żak” Politechniki Łódzkiej, zespół Planety, Teatr Papahema, Centrum Kultury w Lublinie.
Organizator programu: Fabryka Sztuki w Łodzi
Współorganizatorzy programu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Miasta Łodzi, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
Partner programu: Teatr CHOREA
Program Przestrzenie Sztuki jest finansowany ze środków Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, organizowany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Program dofinansowano ze środków Urzędu Miasta Łodzi.
Program realizowany dzięki środkom otrzymanym w ramach stypendium artystycznego Miasta Łodzi.
